دومین مدرسه تابستانی سیاست گذاری علم و فناوری

[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2221″][vc_column_text]آقای دکتر ملکی، رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف، دومین سخنران مدرسه تابستانی اقتصاد دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم، مبانی سیاستگذاری و حکمرانی در گذار به انقلاب صنعتی چهارم را با مرور تفاوت های انقلاب صنعتی با سایر تحولات تکنولوژی را آغاز کردند. ایشان همچنین دلایل ظهور انقلاب صنعتی چهارم و پیامد ها و تبعات اینگونه انقلاب ها را بیان جابجایی قدرت را از مهمترین تبعات آن دانستند. در ادامه حکمرانی چابک را ساختاری برای پاسخ به نیازهای متغیر با سرعت بالا که به دلیل انقلاب صنعتی چهارم به وجود آمده است بیان نمودند.
آقای دکتر ملکی، در ادامه به طرح های حمایتی نهاد های مربوطه برای فقرزدایی جامعه اشاره و فرمودند اغلب این طرح ها به دلیل عدم شناخت و اطلاعت کافی از مسئله نمی‌توانند به اهداف خود برسند و ذکر کردند که فناوری اطلاعات می¬تواند در به ثمر رساندن این اهداف کمک کند. رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف، بر لزوم استفاده از جمع سپاری در حوزه سیاست گذاری تاکید نمود که بتوان از هوش توزیع شده در بین مردم برای اخذ تصمیمات موثر استفاده کرد که این امر با کمک فناوری و اطلاعات و پردازش های دیجیتال امکان پذیر است.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2235″][vc_column_text]روز دوم مدرسه سیاستگذاری علم و فناوری با محوریت ” اقتصاد دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم” با سخنرانی سرکار خانم دکتر فهام، عضو هیات علمی پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی و از متخصصین اقتصاد دیجیتال در بخش کشاورزی آغاز شد و خانم دکتر فهام ضرورت و اهمیت توجه به فراهم نمودن زیرساخت¬های لازم جهت توسعه اقتصاد دیجیتال در کشاورزی را ارائه نمودند و از نمونه های خارجی موفق که با حمایت اتحادیه اروپا، و با هدف تحقق اهداف برنامه های توسعه پایدار در حال اجرا است، مواردی را اشاره نمودند.
ایشان فناوری های دیجیتال را در بخش کشاورزی که شامل بخش های جمع آوری داده، سنجش از راه دور، سنجش در محل و پردازش داده است، به عنوان یک هدف مهم بیان نمودند. مزایای مهم بخش دیجیتال برای کشاورزی مدیریت داده در مراحل مختلف و به صورت بلادرنگ است و این موضوع به تحقق 9 هدف از اهداف 17 گانه توسعه پایدار خواهد نمود. رصد و کاهش ضایعات از دیگر مزایای اقتصاد دیجیتال است. لکن این فناوری ها چالش هایی نظیر تعدد پارامترها، امنیت سایبری، شکاف زیاد سواد دیجیتال کشاورزان و گرانی داده پردازی و اعتماد پذیری و مالکیت داده است. در اقتصاد دیجیتال دانش های میان رشته ای اهمیت بالایی دارد.
همچنین ایشان در ادامه پس از مزایا و چالش های توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور ایران مواردی را از قبیل پروژه قطب های کشاورزی هوشمند بیان و حمایت های ستاد اقتصاد دیجیتال، معاونت علمی، جهاد کشاورزی و نیز صندوق نوآوری و شکوفایی جهت کمک به توسعه این حوزه به عنوان مهم ترین نهادهای سیاستگذاری مورادی را ارائه کردند.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2237″][vc_column_text]در دومین روز از مدرسه سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم”، آقای مهندس سجادی نیری، دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز معاونت علمی ریاست جمهوری، با تاکید بر لزوم قانون گذاری در حوزه صنایع خلاق و حمایت از فناوری های این بخش در راستای رقایت پذیری سخنرانی نمودند.
ایشان در ابتدا به بیان یکی از مهم ترین چالش های این حوزه یعنی درک نادرست از جنس فعالیت های صنایع خلاق اشاره کردند که می تواند موجب استنباط نادرست از ارتباط مفهوم فرهنگ و اقتصاد گردد. که به مرور زمان درک بهتر از اهمیت موضوع، توسط سیاستگذاران و تلاقی اقتصاد، فرهنگ و فناوری به درستی توانست به ایجاد بازارهای بزرگ و جذاب در سطح بین المللی انجامد. به عنوان مثال بازار سیزده میلیارد دلاری محصولات جانبی شخصیت های هنری و انیمیشن خلق شده در آمریکا نمونه ای بارز از این دست است. همچنین ایشان به اهمیت نوآور ماندن به عنوان عامل بقای کشورها اشاره کردند و تمرکز بر توانمندی ها و جذابیت های خاص کشورها، مانند مراسمات سنتی و نمادهای ملی را عامل وجه تمایز با سایر جوامع دانستند.
آقای مهندس سجادی نیری افزودند در این صنعت، دستیابی به موفقیت هایی هر چند کوچک، جزِ برنامه های کوتاه مدت در کشور است که به جریان سازی و جلب بیشتر مخاطبین و دیده شدن بیشترِ محتوای این حوزه میان عموم مردم منجر خواهد شد.
ایشان در انتها با معرفی فعالیت های ستاد، به عنوان نهاد حامی صنایع خلاق و تلاش هایشان با هدف جهت دهی و هدایت، ایجاد زیرساخت و نهاد ترویجی بودن، افزودند مهم ترین انگیزه ما تغییر رفتار مخاطب طی فرآیند پیوسته و جامع است.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2246″][vc_column_text]شرکت فناپ با محوریت بحث تجربه صنعت فینتک در ایران
دومین روز مدرسه سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع اقتصاد دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم با بازدید و گفتگوی سیاستی در مجموعه فناپ از شرکت های خصوصی فعال بخش فینتک به پایان رسید. در ابتدای این بازدید آقای بیات، مدیر توسعه محصول فناپ پلاس، مروری بر تاریخچه قانونگذاری فناوری (reg-tech) داشتند و یکی از خواستگاههای این حوزه را هرم قدرت عنوان کردند. همچنین به تاثیر پیچیدگی و اهمیت آن در ارتباط محصولات و ساختار بازار اشاره کردند.
در ادامه ایشان به اهمیت بحث قانونگذاری در فناوری های نوظهور و اینکه پایدار بودن محیط در این فعالیت تاثیر مهمی دارد. قانونگذاری یک ماموریت مهم دولت ها است و دولت می تواند با تغیرات و بهینه سازی آن منافع بیشتری برای کشور ایجاد کند و حتی در جذب سرمایه فعالانه عمل کند و در این راستا بهره برداری از خود فناوری و فناور می تواند برای سیاستگذاری بهتر کمک کند. شرکت فناپ از reg tech برای موارد بسیاری از جمله مقابله با پول شویی٫ امنیت٫ مباحث تحلیل داده استفاده می¬کند.
در ادامه در گفتگوی سیاستی آقای قربانی، رئیس هیات مدیره راه پرداخت، قانونگذاری در فناوری را یک واقعیت کاربردی در حوزه کسب و کارهای مجازی دانست و علت استفاده از آن در فضای مالی را به دلیل اهمیت زیاد این حوزه و تاثیری که در سایر حوزه ها خواهد گذاشت دانستند.
آقای دکتر شهاب جوانمردی، مدیر عامل فناپ، در ادامه راجع به روندها وابرروندهایی که وجود دارد عنوان نمودند با یک تغییر پارادایمی رو به رو هستیم.لذا نیاز به تغییر سیاست ها داریم .امروز با حضور شبکه اجتماعی به دلیل ابعاد سیاسی و اجتماعی که در سطح خانواده با آن رو به رو هستیم نیازمند قانونگذاری جدید هستیم پس در این فضای فناورانه جدید نیازمند قانونمندی جدید هستیم و برای پیاده سازی این قانون باز هم باید از فناوری استفاده کنیم. در پایان ایشان با نگاهی به وضعیت مالی در ایران و عدم درک درست این فضا در کشور اشاره نمودند که عدم ارتباط بین قانونگذارانی که در این زمینه وجود یکی از ضعف های جدی این اکوسیستم است.
در انتها ایشان فرمودند که ما در الگو برداری از نسخه¬های قوی دنیا مشکلی نداریم اما نمی¬توانیم در اجرا درست عمل کنیم و دلیل این امر را عدم ظرفیت موجود برای سیاستگذار، آن هم به دلیل عدم واکنش مناسب و به موقع نسبت به فناوری دانستند و نیاز به تمرکز زدایی و واسطه گرایی در این حوزه را راهکاری برای حل چالشهای موجود دانستند‌.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2238”][vc_column_text]سومین روز مدرسه تابستانه سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم”، با ارائه آقای دکتر سعید روشنی، مدیر برنامه ریزی استراتژیک شرکت پتروشیمی جم، از تجربه برنامه نوآفرین در سازمان فناوری اطلاعات آغاز گردید. ایشان در پنج سرفصل سیر تکامل زیست بوم کارآفرینی کشور را تشریح کردند، سپس مهم ترین اهداف دولت از توسعه برنامه های کارآفرینی را برشمردند. که از مهم ترین آنها می توان به ایجاد اشتغال، توسعه اقتصاد غیرنفتی، خودکفایی ملی و ایجاد بستر نوآوری اشاره نمود.
مجری طرح نوآفرین در سازمان فناوری اطلاعات در ادامه در رابطه با چیستی و چگونگی طرح نوآفرین، توضیح داده و افزودند: با هدف تهیه و به کارگیری سامانه جامع از اطلاعات تمام استارتاپ های فعال در این زیست بوم، سامانه نوآفرین با شرایط خاص طراحی و اجرا شد که به بزرگترین بانک داده در این زمینه تبدیل شد، (با ثبت نام حدود 2000 استارتاپ در حوزه های مختلف)
از مهم ترین اهداف این برنامه، طراحی، پیاده سازی و اجرای برنامه های سیاستی متنوع و متناسب با پراکندگی جغرافیایی و ماهیت کسب و کار بود. در این راستا، با برقراری ارتباط با نهادهای زیرساخت ساز، از جمله اداره پست به شروع فعالیت و کاهش بروکراسی در مسیر این استارتاپ ها کمک های شایانی شد.
حتی از مهم ترین مزایای این سامانه، می توان به اعطای تسهیلات در شرایط کرونا به استارتاپ هایی که بیشترین آسیب را در این شرایط دیده بودند، تخصیص داده شد.
ایشان در پایان، از چالش هایی که در این مسیر مانع اجرای مؤثر برنامه ها میشد نام بردند که عبارتند از: انحصار داده، بروکراسی، نظام قدرت صلب و کمبود ارتباطات بین دستگاهی، گاهی تمایل به شوآف به جای فعالیت عملی!، توهم زایی کارآفرینی به جای کارآفرینی واقعی
آقای دکتر سعید روشنی مهم ترین تجربیات خود در برنامه نوآفرین را درک ملموس تفاوت تئوری و عمل، ضعف سیستم دانشی دانشگاهی و سیستم تصمیم ساز و ماهیت با عدم قطعیت بسیار بالا در حوزه های نوآورانه نام بردند. اما در پایان ابزار امیدواری کردند که تمام این فرآیند بخشی از سیر تکامل است و این جریان همچنان به راه خود ادامه خواهد داد.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2239”][vc_column_text]مدرسه تابستانه سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم”، در دومین سخنرانی روز پایانی خود میزبان آقای دکتر رسول سرائیان، مدیر عامل محترم شرکت ایریسا (ریاست سابق سازمان فناوری اطلاعات ایران) با موضوع پیاده سازی تحول دیجیتال در صنایع فولاد ایران بود.
ایشان در ابتدا به ضرورت توجه به تحول دیجیتال در صنایع بزرگ اشاره نمودند و تفاوت اساسی تغییر، با دید گذشته نگر و تحول، با دید آینده نگر را تفاوت در تفکرات مدیران و رهبران بیان نمودند. و با تأکید بر این امر که ضروریست تحول دیجیتال از بالا به پایین باشد، به اهمیت نقش مدیران عالی تاکید کردند.
آقای دکتر سرائیان، در ادامه با مقایسه سهم صنایع کشاورزی، صنعت و خدمات در سالهای گذشته به تغییر پارادایم ها به سمت خدمات و ترکیب آن با خدمت اشاره نموده و بر ضرورت بهره گیری از مبانی دیجیتالی تأکید کردند.
همچنین ایشان با بیان فراگیری و قابلیت پیاده سازی تحول دیجیتال در تمام صنایع و در تمامی جهان، بر اهمیت این موضوع تأکید کردند که غفلت از آن عامل اصلی سرنگونی و مرگ صنایع خواهد بود.
شرکت هایی که با محافظه کاری نسبت به تحول دیجیتال برخورد می کنند، در آینده ای کوتاه، حاشیه سود کمی را تجربه خواهند نمود و محکوم به شکست خواهند بود. مگر با نوآوری و سوار شدن بر موج تحول دیجیتال …
ایشان در انتها، برنامه های تحول دیجیتال صنعت فولاد را تشریح نمودند و از برنامه های 5 سال آینده این صنعت و به کارگیری اصول تحول دیجیتال، برای سیر از تولید انبوده، مانند ورقه های فولادی به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر، مانند پلاتین دندان اشاره نمودند.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2249”][vc_column_text]
در برنامه بازدید حضوری سومین روز از مدرسه تابستانه سیاستگذاری علم و فناوری، با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم”، سرکار خانم دکتر شهره ناصری، معاون سیاستگذاری و اعتبار بخشی سازمان فناوری و اطلاعات ایران، تجربه برنامه رصد و پایش #پروژه‌های_اولویت‌دار_دولت_الکترونیک_کشور را در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، به شیوه ای کاملاً نوآورانه، تعاملی و همراه با بازی برای دانشجویان و دانش آموختگان دکتری سیاستگذاری علم و فناوری تشریح کردند.
در آغاز این برنامه، ایشان فرآیند تعریف و شروع به کار 23 پروژه الویت دار دولت الکترونیک که با همکاری سازمان برنامه و بودجه و وزارت ارتباطات، جهت پیاده سازی شیوه نامه اجرایی، طراحی شده بود، را تشریح کردند. و از مهم ترین چالش های پیاده سازی برنامه پایش و رصد اجرای این برنامه، به ایجاد زبان مشترک و انتقال مفاهیم بین اعضای تیم شمردند.
در این مدرسه، با اجرای بازی تیمی، به تفهیم بهتر این چالش ها پرداخته شد که به دریافت بهتر مخاطبین حاضر در جلسه، از چالش های سطح کلان ملی کمک شایانی نمود.
ایشان در ادامه با اشاره به برخی از مهم ترین این پروژه ها، ازجمله امضای الکترونیک؛ دفاتر پیشخوان دولت، بانکداری الکترونیک، سلامت الکترونیک، بیمه الکترونیک، مالیات الکترونیک و سایر موارد افزودند، گرچه این پروژه ها اساساً طرح های مهم، مفید و ضروری می نمودند، اما در پیاده سازی آنها، با چالش هایی مواجه بودیم که متاسفانه جامعه پذیری و آگاهی عمومی کمتری را به همراه داشته است.
خانم دکتر ناصری، همچنین یکی از راهکارهای پیاده سازی بهینه چنین پروژه های در سطح ملی را پایندی به اصول مدیریت پروژه در سطح بین المللی (PMBOK) دانستند و افزودند، از مهم ترین عوامل ناکامی دراجرای بهینه این پروژه ها، تعریف و یا انتقال نامفهوم ابعاد پروژه، پایندی کمتر به منشور پروژه و مواردی از این دست بوده است.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2243”][vc_column_text]
اختتامیه مدرسه سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم” با پنل، راه های پیموده شده و افق های پیش رو در اقتصاد دیجیتال برگزار شد. آقای دکتر ناظمی با ارائه مقدمه ای از مسیر توسعه علم در یک کشور با استناد به الگوی کسب جوایز نوبل علمی و ادبی در کشورها به عنوان نماد علم و فناوری، به اهمیت توسعه علوم انسانی مبتنی بر فرهنگ اشاره کردند که جوامع بدون رشد در ادبیات نمی‌تواند به توسعه برسد و هم تکاملی در نوآوری های نهادی و علوم انسانی و فناورانه را زمینه سازه توسعه دانستند و درغیر این صورت توسعه تحقق پیدا نخواهد کرد.
آقای دکتر صفدری، با اشاره به پنجره فرصت ایجاد شده در اقتصاد دیجیتال، سه رویکرد به این فضا را ترسیم و نظر اعضا را در خصوص عملکرد ایران جویا شد: 1) سوار شدن بر بالن، 2) آویزان شدن از ریسمان و 3) سقوط از پنجره
آقای مهندس اثنی عشری، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه ای، دولت را در توسعه فعالیت هایی مانند اقتصاد دیجیتال ناموفق دانسته و عملکرد بخش خصوصی را موفق تر دانستند. البته بخش خصوصی نیاز به استقلال و بی طرفی دارد.
در ادامه خانم دکتر شهرکی، نماینده ایران در یونیدو، با اشاره به اینکه آیا مسیر انقلاب های قبلی در کشور پیاده شده و اگر ملزومات و تجهیزات فراهم باشد در همه جای دنیا نتیجه یکسانی خواهیم گرفت؟ لذا نیازمند درک و فهم از انقلاب صنعتی چهارم هستیم. این حرکت در انقلاب صنعتی چهارم باید بتواند بستر سازی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد و در این مسیر تکیه بر صنعت را در این خصوص ناکافی شمرده و دسترسی آحاد جامعه را با رعایت جوانب زیست محیطی را از الزامات آن شمردند.
آقای دکتر محمدی، دبیر ستاد اقتصاد دیجیتال، با اشاره به اینکه تغیر نه از طبقه سنتی و نه از دولت، بلکه از طبقه خلاق در بخش خصوصی آغاز شده است، تاکید نمودند که زمانی که نفوذ از سمت مردم بوده فناوری راحت تر در جامعه پذیرش پیدا کرده و در این خصوص موضوع پیوند با جهان و همچنین فراگیر بودن فناوری تاثیر زیادی دارد. و چنانچه زیربناهای توسعه در این شکل نگیرد مجموعه ای از واحد خلاق خواهیم داشت که لزوما رقابت پذیر نیستند.
آقای دکتر ناظمی سه لایه برای اقتصاد دیجیتال نام برده و به سهم ایران در این لایه ها در مقایسه با اقتصاد دنیا اشاره کردند. ایشان تاکید نمودند که نباید جامعه را به صورت یک هویت یکپارچه دید و این دید یکپارچه مانع رشد جامعه در حوزه اقتصاد دیجیتال و به طور کلی توسعه یافتگی میشود. اکنون بخش های مختلف جامعه حتی نهادهای سیاستگذار رویکردهای متفاوتی در این خصوص دارند.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_single_image image=”2243″][vc_column_text]به پایان آمد این مدرسه، اما مدرسه بعدی در راه است ..
سومین مدرسه فصلی سیاستگذاری علم و فناوری با موضوع “#اقتصاد_دیجیتال_و_انقلاب_صنعتی_چهارم” در ۲۰ شهریور ۹۹ خاتمه یافت. در این مدرسه که توسط #انجمن_مدیریت_فناوری_ونوآوری_ایران با حمایت #ستاد_توسعه_فناوری_های_اقتصاد_دیجیتال_و_هوشمندسازی و در محل #مرکز_تحقیقات_سیاست_علمی_کشور برگزار گردید بیش از ۶۰ متقاضی از دانشجویان دکتری رشته های مدیریت بخصوص مدیریت فناوری و سیاستگذاری و شرکتهای خلاق و دانش بنیان مرتبط با اقتصاد دیجیتال، پذیرش شدند که ۲۰ نفر از آنها به صورت حضوری و مابقی به دلیل شرایط بهداشتی اخیر به صورت مجازی در این رویداد حضور داشتند. در این دوره سه روزه مروری بر مفاهیم و تئوری های اقتصاد دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم به همراه بیان تجربیاتی از بخش های مختلف صورت پذیرفت. تجربیات ارائه شده در بخش های کشاورزی، صنایع خلاق، بازی های رایانه ای و فناوری اطلاعات در حوزه دولت الکترونیک بود. همچنین بازدیدهایی از شرکت های فعال بخش خصوص در بخش حمل و نقل هوشمند و فینتک انجام گرفت که مبحث عمده در آنها مروری بر روند قانونگذاری و چالش ها و تجربیات این دو مجموعه بود که فرصتی استثنایی برای شرکت کنندگان دوره در گفتگوهای سیاستی رو در رو و درک مسائل مرتبط با پیاده سازی اقتصاد دیجیتال و ورود به انقلاب صنعتی چهارم بود.
دبیرخانه انجمن مدیریت فناوری و نوآوری بر خود فرض میداند از همراهی حامیان برنامه به ویژه آقای دکتر محمدی، دبیر ستاد توسعه فناوری های اقتصاد دیجیتال و هوشمند سازی و همچنین آقای دکتر قاضی نوری، رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور قدردانی نماید.
همچنین از میزبانان دیگر این رویداد، آقای مهندس منشی پور در شرکت تپسی، آقای دکتر جوانمردی در شرکت فناپ و خانم دکتر ناصری و آقای دکتر ناظمی در سازمان فناوری اطلاعات قدردانی می نماید.
حضور سخنرانان گرامی، خانم دکتر فهام، و آقایان دکتر ملکی، دکتر سلطان زاده، دکتر نریمانی، دکتر سجادی نیری، دکتر نصیری، دکتر روشنی، دکتر سراییان، علارغم مشغله های کاری همه بزرگواران مایه ارتقای کیفیت این رویداد گردید.
از همراهی آقای دکتر صفدری در برنامه ریزی رویداد و همکاری همکاران دبیرخانه، خانم ها مصباح پور، محبعلی زاده، باوفاصفت و سخاوتی، که بصورت شبانه روزی برای برگزاری با کیفیت دوره تلاش کردند، تشکر و قدردانی میکنم.
امید است این دوره در طراحی پژوهش ها و پایان نامه های کاربردی جهت نهادهای سیاستگذار و ارائه محصولات و خدمات مورد نیاز جامعه در این حوزه در آینده مثمرثمر باشد.

میترا امین لو
دبیر انجمن[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]